Visualisatie is een hulpmiddel dat al vele jaren wordt gebruikt om te helpen bij spreken in het openbaar, sporten en het overwinnen van angsten.

Met veel variaties, misvattingen en ideeën over wat visualisatie nu eigenlijk is en hoe je het praktisch kunt gebruiken, spraken we met coach en auteur, en mentale fitness en visualisatie expert, Maya Raichoora.

Raichoora zegt dat ze op een missie is om mentale fitheid en visualisatie net zo gewoon te maken als fysieke fitheid, nadat ze op 17-jarige leeftijd een chronische ziekte doormaakte.

"Visualisatie is iets dat me echt heeft geholpen, niet alleen om hoop te hebben en mijn geest te versterken, maar het heeft me ook geholpen met pijn tijdens mijn ziekte", zegt de 27-jarige. "Het stimuleerde me om meer te leren over de hersenen en waarom ze in ons voordeel kunnen werken, in plaats van wat de meesten van ons doen - namelijk het gewoon aan het toeval overlaten."

Wat is visualisatie?

Raichoora, die onlangs sprak op AllBright's Live Well festival, legt uit dat visualisatie al tientallen jaren bestaat en het 'opzettelijk creëren van beelden, omgevingen en gevoelens in je hoofd voordat ze gebeuren' is.

"Sommige mensen verwarren dit met manifestatie, maar het is anders," legt ze uit. "Door mijn werk laat ik zien dat er eigenlijk vijf technieken zijn om te leren en te gebruiken - uitkomst, proces, creatief, negatief en exploratie - en ik dring er echt bij mensen op aan om het te beschouwen als een neurologische trainingstechniek die wordt gebruikt door topatleten, c-suites, leidinggevenden. Het is niet alleen een 'woo woo' concept van iets bedenken en het gebeurt.

"Dit is ons brein elke dag opnieuw bedraden om ons karakter en zelfvertrouwen op te bouwen en onze doelen te bereiken."

Wat betekent elk type visualisatie?

Raichoora splitst de vijf soorten visualisatie op. Bij 'Outcome' zie je van tevoren het ideale resultaat van iets. "Dit type helpt echt bij motivatie, geloof en veerkracht," zegt ze.

"Vervolgens is er 'proces'-visualisatie, waarbij je een taak, activiteit of proces mentaal repeteert om het beter, sneller of slimmer te maken. Dit kan een golfswing zijn, spreken in het openbaar of zelfs een moeilijk gesprek met iemand."

Ze legt uit dat er ook 'creatief' is, waarbij je het ongrijpbare tastbaar maakt. "Het wordt gebruikt voor pijn en het beheersen van emoties. Stel bijvoorbeeld dat je je angst visualiseert als een rode brand, dan kun je je geest gebruiken om er water op te gieten."

"Dan heb je 'negatief', dat is wanneer je het ergste scenario ziet, of dingen die verkeerd gaan, maar je traint je geest om erop te reageren voordat het echt gebeurt," legt ze uit. "Atleten gebruiken dit voortdurend om beter voorbereid te zijn en betere prestaties te leveren.

Last but not least is er 'exploratief', wat Walt Disney en Einstein blijkbaar gebruikten, legt Raichoora uit. "Dit is waar je hersenen als een whiteboard zijn en je het gebruikt om te creëren, problemen op te lossen en beslissingen te nemen."

Wat gebeurt er in onze hersenen tijdens het visualisatieproces?

Raichoora legt uit dat de hersenen een heel interessant concept zijn. "Het heeft moeite om het verschil te weten tussen wat echt is en wat ingebeeld," zegt ze.

"Dit betekent dat als je fysiek iets zou doen zoals tennissen, bepaalde neuronen in de hersenen in actie komen. Als je echter alleen maar mentaal oefent dat je tennist, worden bijna identieke neuronen geactiveerd - en daar kunnen we echt ons voordeel mee doen.

"Wat hier gebeurt is dat je gebruik maakt van neuroplasticiteit - het vermogen van de hersenen om te veranderen - en dat je het begeleidt.

"Een ander onderdeel hiervan is dat onze hersenen iets hebben dat 'spiegelneuronen' wordt genoemd. Dit betekent dat als je iemand een activiteit ziet doen - zoals bijvoorbeeld de atleten met wie ik werk, die ik hun wedstrijden laat herbekijken of mensen die beter zijn dan zij - je hersenen spiegelen waar je naar kijkt en je helpen om beter te presteren."

Credits: PA;

Wat zijn de eerste stappen om te visualiseren?

Hoewel dit afhangt van welke techniek elk individu probeert, zegt Raichoora dat je eerst duidelijkheid moet hebben.

"Als je bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen wilt visualiseren, vraag jezelf dan af hoe zelfverzekerd zijn er eigenlijk voor jou uitziet? Als dat niet duidelijk is, ben je aan het dagdromen. Als je weet dat zelfvertrouwen er voor jou uitziet als meer 'nee' zeggen of moediger zijn, bijvoorbeeld, dan helpt dat je tijdens de visualisatie.

"Ik zou ook willen voorstellen om naar een rustige plek te gaan, je ogen te sluiten en te beginnen met het creëren van de beelden die je nu helder voor ogen hebt. Dan raad ik je aan om, net als bij het kijken naar een film, mentaal te repeteren.

"Stel vragen als hoe loopt deze zelfverzekerde versie van jou een kamer binnen? Hoe praten ze? Hoe gaan ze om met mensen? Blijf het dan herhalen, misschien drie tot vijf keer in één visualisatie, want de hersenen hebben herhaling nodig."

Als afsluiting zegt Raichoora dat een beetje ademwerk en een moment van stilte perfect zijn. "Ik zou dit misschien elke dag een minuut doen, want als je het bijvoorbeeld maar één keer per week doet, heb je er minder aan."

In hoeverre kan visualisatie je leven beïnvloeden?

"Ik zou hier niet eens zitten als de kracht van visualiseren er niet was geweest," geeft Raichoora toe. "Ik weet echt dat ik daardoor mijn hersenen opnieuw heb kunnen bedraden en op zoveel manieren heb kunnen levelen.

"Ik heb het ook gebruikt om een wereldwijd bedrijf op te bouwen, om beter te worden in spreken in het openbaar en mijn zelfvertrouwen is veranderd van nep naar zelfverzekerd van binnen.

"Het betekent ook dat zelfs als ik moeilijke dagen heb, ik deze hulpmiddelen heb om op terug te vallen en dat ik niet lang in die toestand blijf hangen, terwijl ik dat vroeger wel had. Ik behandel mijn mentale fitheid nu net zo als mijn fysieke fitheid, en ik heb daardoor echt een groot voordeel in het leven gekregen."